MAKALELER / TARIMDA GÜBRELEME - hammaddeler ansiklopedisi
Eğer pH 7.0 dan fazla ise 0AP (Di Amonyum fosfat- H2P04), pH 7.0 altında ise MAP (Mono Amonyum fosfat- HP04) kullanılması gerekir.
Ortamın Ph sı bilinmeli ki yarayışlı fosfor ortaya çıksın.
Eğer yetiştirilecek olan bitkide bol kök oluşumu isteniyorsa ki bol saçak kök oluşumu mutlaka gereklidir. Fidecik döneminde ortama az azot fazla fosfor verilir. Fosforun bitki tarafından alınabilmesinde toprağın ve sulama suyunun pH seviyesiyle yakından ilgisi vardır.
Ortamın sıcaklığının da posfat absorbsiyonu üzerinde etkisinin olduğunu unutmamak gerekir. Eğer sıcaklık +12 oC nin altında ise ortamdaki fosfordan bitkinin istifade etmesi zorlaşır.
Ülkemizde satılan kompoze gübrelerden 15 15 15 olarak adlandırılan NPK gübresinin içinde bulunan potasyum KCL şeklinde olduğundan klora hassas bitkilere zarar vereceğinden 15 15 15 adındaki NPK kompoze gübresinin kullanılmaması tavsiye edilmektedir.
Eğer sulama suyunda ve toprakta Sodyum (Na) var ise (KCL) bünyesindeki Klor (Cl) ile bir araya gelerek NaCl olur ki bu da tuzun formülüdür. Böylelikle ortama farkın varmadan tuz vermiş oluruz. Ortamda oluşacak olan tuz, tuza hassas bitkilerde kurumalara sebep olacağı gibi hassas olmayan bitkilerde de verimi düşürmektedir.
Mineral topraklarda pH 6.5 iken, organik topraklarda ise bitki pH 5.5 olduğunda bitki besin maddelerinin bitkiler tarafından alınışı en üst seviyede olmaktadır.
Azot: Amino asidi artırarak proteini artırır. Azotlu gübreler bitkinin fazlaca su kaybetmesine sebep olur. Noksanlığı yapraklarda renk açılması ve kuruma şeklinde kendini belli eder. Ortamda azot olmadığı taktirde klorofil oluşmaz o yüzden de ibrelerde sararma olur. Azot, az alma sık uygulanacak. Azotun bünyesinde bulunan ;
- Amonyum (+)
- Nitrat (-)
- Üre (Nötr) değerlidir.
Potasyum: Fotosentezde organik maddenin oluşmasında etkisi vardır. Killi topraklarda ayrıca potasyunılu gübre verilmesine ihtiyaç yoktur. Potasyum noksanlığı yaşlı ibrelere, noksanlığı yaşlı ibrelere, noksanlığın ilerlemiş safhasında da genç dokularda kendisini gösterir. Çok hareketli bir gübre olduğu için yaşlı yaprakların ürettiği organik maddeyi genç yapraklara ilettiği söylenmektedir. Noksanlığı yaprak ucundan itibaren içe doğru kendini belli eder.
Bitki bünyesindeki kuru madde oranını artmak suretiyle bitkinin soğuklara dayanıklılığını artırır. Stomaların kapalı kalma süresini artırarak bitkinin soğuklara dayanıklı olmasını sağlar. Aynı zamanda bitkinin su kaybını azalttığı gibi bakteriyel dayanıklılığı da artırır. Potasyum azota göre daha az, fosfora göre daha hareketli gübredir.
Magnezyum: Çok hareketli bir gübre olduğu için yaşlı yaprakların ürettiği organik maddeyi genç yapraklara ilettiği söylenmektedir. Noksanlığı yaprak sapından itibaren yukarı doğru orta damarından dışa doğru kendini belli e'der. İbrelilerde ise kırmızımtırak kahverengi renkte benekler oluşur.
Kalsiyum: Çok hareketli bir gübre olduğu için yaşlı yaprakların ürettiği organik maddiyi genç yapraklara ilettiği söylenmektedir. Bitkinin tepe büyü-mesindeki zayıflık kalsiyum noksanlığının işaretidir. Yine noksanlık yapraklarda sararma yapar. Bu sararmanın rengi beyaz ise kalsiyum noksanlığıdır.
Fosfor: Noksanlığı yaşlı yapraklarda kendini gösteriyor. Mor ve morumsu bir renk alıyor. Fosfor, 7 cm. de hareketli. Ekim yada ekim derinliğinde 1-2 defa uygulanır. Kök gelişmesi ve döl (çiçek) miktarını arttrır.
Çinko: Bitkinin tepe büyümesindeki zayıflık çinko noksanlığının işaretidir. Türkiye'de pH sı 7.5 in üzerinde olan topraklarda çinkonun az olduğu % 80 olarak genellenebilir. Çinkonun tahıl ekimi yapılan tarım alanlarındaki uygulamalarında % 548 verim artışı sağlanmaktadır. Çinko, bitkinin kış soğuklarına dayanıklılığını arttırır. Bitki yetişmesinde etkili bir gübredir.
Çinko gübresi, toprağa çinko sülfat şeklinde ilkbaharda ilk sürümden önce, eğer ilk sürümde verilememiş ise ikinci sürümden önce toprağa pülverizatör ile dekara 3 kilogram olacak şekilde 18-22 cm. derinlikte pulluk ile sürülerek düzenli olarak 3 yılda bir bu işlem tekrarlanmaktadır. Topraktan yapılacak bu uygulamalara ek olarak ilkbaharda yabancı ot ilacı ve azotlu gübrelerle karıştırılarak yapraktan çinko sülfat uygulaması yapılmalıdır. Yabancı ot ilacı ile birlikte çinko sülfat verilirken azotlu gübrenin ilave edilmesi, hem ot ilacının bitkiye yaratacağı geçici zarar azalmış olur hem de besin maddelerinin bitkinin diğer organlarına daha kolay ulaşması sağlanmış ojur. Yapraktan yapılacak bu uygulama 15 gün arayla 2 defa olmak üzere verilir. Uygulamada Ölçü 100 litre suya 250 gram çinko sülfat karıştırılması şeklinde olmalıdır. Eğer ekilen tohumda çinko noksanlığı var ise; çimlenme düşmektedir. Bunun için ekilecek olan tohumlara çinko sülfat uygulaması yapılarak bu eksiklik giderilir.
Toprakta çinko noksanlığı, ülkemizde yaygın olarak görülen bir problemdir. Hele yağışı az toprağın kireçli ve killi olduğu yerlerde ve aşırı fosforlu gübre kullanılan tarlalarda çinko eksikliği daha çok görülür.
Bitki, hayvan ve insanların çok düşük miktarda ihtiyaç duyduğu, ancak alınması zorunlu bir mikro element olan çinkonun, eksikliği bitkisel üretimde ciddi kayıplara sebep olduğu gibi bu bitki ile beslenen insan ve hayvanlarda da önemli sorunlar meydana getirmektedir.
Bitkide çinko alımı ve hareketi:
a) Yapraklarda;
- Küçük yaprak oluşumu
- Dar yaprak oluşumu,
- Yapraklarda renk değişi lekeleri,
Yaprak lekeleri,
- Zamansız yaprak dökümü.
b) Gövde ve sürgünlerde;
- Nedium aralıklarının kısalması,
- Bodurluk,
- Soğuk rüzgar zararı,
- Sürgün kuruması,
- Çalılaşma.
- Yapraklarda sararma yapar.
c) Meyveler;
- Küçük meyve oluşumu,
Meyve dökümü,
Kalite ve verim düşüklüğüne sebep olur, Kardeşlenmeyi önler, başaklarda tane azlığına neden olur.
ETİKETLER: MEYVE GÜBRELEME,BİTKİ BESLEME GÜBRESİ,BİTKİ KORUMA İLAÇLARI,HORMONLU GÜBRE ÜRETİMİ,FOSFATLI GÜBRE FORMÜLÜ,FOSFORLU GÜBRE İMALATI,AZOTLU GÜBRE YAPIMI,SIVI YAPRAK GÜBRESİ,DAMLAMA GÜBRESİ İMALATI,POTASYUMLU SIVI GÜBRE,SIVI YAPRAK GÜBRESİ FORMÜLLERİ.
HAMMADDELER ANSİKLOPEDİSİ
