MAKALELER / BİTKİ BESİN KAYNAKLARINDAN GÜBRE YAPIMI - hammaddeler ansiklopedisi
TOPRAKTAKİ BİTKİ BESİN KAYNAKLARI
Üzerinde bitki yetiştirilen toprak bir müddet sonra içindeki besinin çoğunu tüketir.Verimli olabilmesi için kaybettiği besini geri koymak gerekir. Bunun bir kaç yolu vardır. Bahçemde hiç bir şekilde suni gübre kullanmadığım için yalnızca tabii besin kaynaklarından bahsedeceğim.
ÇİFTLİK GÜBRESİ
Her türlü çiftlik hayvanından elde edilir. Zengin bir besin kaynağıdır. Kullanılmak için en az bir yıl beklemiş olması gerekir.Taze iken kullanılması riskli olur. Bitkileri yakabilir veya toksik etki yaparak zararlı olur. Bu gübre açıkta bırakılırsa güneş ve yağmurun tesiriyle gücünün çoğunu kaybeder. Kullanılıncaya kadar üzeri örtülü bir yerde saklanmalıdır.
KOMPOST
Her türlü mutfak ve bahçe artıkları ile hazırlanır. Bahçesi olan herkes kompost hazırlayabilir. Bu şekilde hem artıklar değerlendirilmiş, hem de çok kıymetli bir gübre bedava elde edilmiş olur. Kompostun çiftlik gübresine karşı önemli bir avantajı da en hassas tohumlarda bile yakma tehlikesi olmadan kullanılabilmesidir
Kompost hazırlanması:
En basit usul;Bahçenin bir köşesine geniş bir çukur açılır. Hayvani artıklar ve yağ hariç her türlü organik mutfak artıkları,sebze,meyve kabukları,kesilmiş çimler,kuru yaprak ve her türlü bahçe artığı bu çukura dökülür. Ara sıra bir kürek gübre veya toprak atılır. Yumurta kartonları, gazete kağıdı ve eski karton kutular parçalanarak bu artıklara eklenirse bileşimindeki karbon nedeniyle yanmayı çabuklaştırırlar. Çukur dolunca yanına yenisi kazılır ve dönüşümlü olarak kompost hazırlamak kolaylaşır. Kompost arada bir çatal belle alt üst edilir. Çukur yağmurdan korunmalıdır. Kompost ıslanırsa yanması gecikir. Ertesi yıl çürüyen artıklar mükemmel bir gübreye dönüşerek kullanıma hazır hale gelir.
Dikkat:Aşağıdakilerin hiçbiri komposta katılmaz:Çimlerde ot ilacı kullanılmışsa ilk 4 biçilmede çıkan artıklar,Hastalıklı bitki artıkları,meyve ağacı yaprakları,Naylon,plastik gibi maddeler ve zehirli artıklar, Et, kemik ve yağ artıkları toksik etki yapabileceği için komposta katılmaz.
YEŞİL GÜBRE
Yonca,bakla ve bezelye gibi bitkiler sonbaharda ekilir. İlkbaharda ürün toplandıktan sonra bitkiler yatırılır. Sürülerek veya bellenerek toprağa karıştırılır. Bu tür bitkiler toprağa azot kazandırarak çok faydalı olurlar.Bunların dışında piyasada bio gübre olarak tanınan hazır paketlenmiş ve işlenmiş tabii gübreler de mevcuttur.Bu gübreler steril olması ve kolay kullanılabilmesi açısından iyidir.Bir de eğer bulunabilirse kurumuş kan ve öğütülmüş boynuz karışımları her türlü bitki için elverişli çok kıymetli tabii gübrelerdir.
MALÇ
Ağaç,çiçek ve sebze gibi ekili bitkilerin çevresindeki toprağın bir takım maddeler serilerek örtülmesine malçlamak veya malç yapmak denir.Malçın bir çok faydası vardır.otlanmayı azaltır,hatta çoğu zaman önler.Suyun buharlaşmasını önleyerek yazın toprağı serin ve nemli tutar. Kış aylarında ise hassas bitkilerde köklerin donmasına mani olur. Toprak suyla direkt temas ederek kabuk tutmaz ve sertleşmez.Bu suretle hem su,hemde zaman kaybına engel olur.Ayrıca malç malzemesi olarak organik maddeler kullanılırsa toprağı zenginleştirir.
Malzeme olarak:Yanmış gübre,bahçe kompostu,kuru ot,yaprak,kesilmiş çim, talaş halinde kıyılmış ağaç kabuk ve dalları ve çam iğneleri kullanılabilir.Bunlardan herhangi biri baharda toprak çapalanarak yabani otları temizlenmiş toprağa 5 cm kalınlıkta yayılır. Sonbaharda gübre ile beraber çapalanarak toprağa karıştırılır.Yalnız ağaç kabukları en az 3 yıl kullanılabileceği için sonbaharda toplanıp kaldırılır.Bu arada çam iğneleriyle yalnızca asit seven bitkilere malç yapılır. Çilek,ortanca va açelya türleri için kullanılabilir ama sebzeye iyi gelmez.Kesilmiş çimler de yayılıp hafifçe kurutulduktan sonra malç için kullanılır.Ot ilacı kullanılmışsa ilk 4 biçmede çıkan çimler malç veya kompost için kullanılmamalıdır.Malç yayılırken malzemenin bitki gövdesine değmemesine dikkat edilmelidir. Çürüme yapabilir.
Kağıttan da malç olur. gazete kağıtları ve eski kartonların yanı sıra erken ürün almak için bazen siyah kağıttan da malç yapılır. Siyah naylon da kullanılabilir. Özellikle çilek ve bazı sebzeler toprağa serilmiş ince siyah naylon örtülerde açılan kesiklere dikilerek yetiştirilir. Böylece kolay ve erken verim alınır.
ETİKETLER: YEŞİL GÜBRE YAPIMI,YEŞİL GÜBRE NEDEN KULLANILIR,GÜBRE YAPIMI,KOMPOST GÜBRE ÜRETİMİ,KOMPOST GÜBRE NERELERDE KULLANILIR,MALÇ GÜBRE NEDİR,ORGANİK GÜBRE,ORGANİK TARIM,EKOLOJİK TARIM.
HAMMADDELER ANSİKLOPEDİSİ
