MAKALELER / TARIMDA AŞILAMA - TARIM VE ORGANİK GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ
Etkili ırkların-suşların (strain) seçimi
Azot tespiti yönünden etkili suşları seçmek için muhtelif bölgelerde yetiştirilen iyi gelişmiş, koyu yeşil renkli baklagil bitkilerin köklerindeki nodüllerde bulunan bakteriler, laboratuvarda steril koşullarda izole edilir. İzole edilen bakteriler, özel ortamlarda üretilir. Daha sonra üretilen bu bakterilerle baklagil tohumları aşılanır. Aşılanmış tohumlar, tüp veya kavanozlar içerisindeki agarlı besi yerine veya kum kültürüne ekilir. Çimlenen bu bitkiler serada veya büyütme odalarında yetiştirilir. Belirli süre sonunda bu bitkilerin köklerindeki nodüller ve bitkinin gelişmesi incelenir. Bitkinin kuru ağırlığı ve azot muhtevası tesbit edilir. Bu şartlarda en fazla azot tespit ederek en iyi bitki gelişimini sağlayan suşlar, etkili olarak seçilir. Ancak, gelişme faktörlerinin optimumda bulunduğu ve Rhizobium bakterilerinin üremesine engel olan toksik maddeleri meydan getirecek olan toprak ve rizosfer mikroorganizmalarının mevcut olmadığı sera şkoullarında etkili olan bir suş, tarla şartlarında etkili olmayabilir. Bu nedenle bu suşların tarla koşullarında da denenmesi gereklidir. Sıcaklık, pH, bitki besin maddeleri gibi çevre koşulları ve bitki çeşitlerinin bakteri suşlarına etkileri farklıdır. Baklagil tohumlarını aşılamada kullanılacak suşların, farklı çevre şartalrındaki rizosferde çoğalma ve hayatını devam ettirme gücüne sahip olmaları, topraktaki diğer organizmalarla ve özellikle az etkili Rhizobium bakterileri ile rekabet etme yeteneğinde olmaları gerekmektedir. Böylece tarla şartlarında da etkili oldukları tespit edilerek seçilen bakteri suşları, aşılama materyali hazırlamada kullanılmak üzere üretilir.
Rhizobium bakterileri ile aşılama ve yararları
Aşılama, genç bitkide nodül oluşum şansını arttırmak amacı ile tohum sathını ekimden önce o bitkiye özgü, etkili, azot tespit etme yeteneği yüksek yeter sayıda nodül bakterisi ile bulaştırmaktır.
İlkel bir şekilde yapılan aşılama, yetiştirilecek baklagil çeşidinin iyi geliştiği bir tarladan alınan toprağın baklagil yetiştirilecek yeni sahaya dağıtılması yoluyla olmaktadır. Bu yolla bir dekar alanın aşılanması için 400 kg toprağa ihtiyaç olmaktadır. Bu ise hem pahalıya mal olmakta hem de bu yolla yabancı ot tohumları bir tarladan diğerine taşınmış olmaktadır. Bu nedenle, günümüz koşullarında tespit edilen en iyi aşılama metodu, tohumun ekimden önce etkili bakteri kültürü ile bulaştırılması yolu ile olmaktadır.
Aşılamanın yararları:
Aşılama genç bitkinin azotsuz kalmasını önler,
Tohumun çimlenmesinden sonraki birkaç gün içinde tohumdaki azot genç bitki tarafından kullanılarak tüketilir. Eğer tohum, etkili bakteri suşu ile aşılanarak ekilmişse, bitkinin kökünde nodül oluşur ve fikse edilen azotu kullanan genç bitki azot eksikliği göstermeden gelişmesine devam eder.
Aşılama toprağın azot kapsamını arttırır,
Baklagil tohumlarının aşılanması sonunda meydana gelen nodüller vasıtası ile tespit edilen azot nedeni ile toprağın azot kazancı artar.
Aşılama mahsul verimini arttırır,
Bu artış, bitkiler için yarayışlı azot miktarı düşük olan fakat diğer bitki besin maddelerini yeterli miktarda ihtiva eden topraklarda yetiştirilen baklagil bitkilerinde bariz bir şekilde görülür. Genellikle orta verimlilikteki bir toprakta yetiştirilen baklagil bitkilerinde aşılama sureti ile verim artışının % 15-25 arasında olduğu tespit edilmiştir.
Aşılama bitkinin kalitesini yükseltir,
Aşılama, baklagil bitkisinin yeşil aksamında ve tohumunda protein miktarını önemli derecede arttırarak bitkinin besin değerinin yükselmesini temineder. Tohumun çimlenme gücünü arttırır. Mikrobiyolojik azot tespiti ile tohumda oluşan azotlu bileşikler, inorganik formda alınmış azotla oluşan azotlu bileşiklere nazaran depolama bakımından daha uygun vasıf gösterir. Aşılanmış baklagil bitkiler bilhassa A ve D vitaminleri bakımından zengin bir durum arzeder.
Aşılama, protein içeriği bakımından zengin bir yeşil gübrenin meydana gelmesinde rol oynar,
Yeşil gübre toprakta organik maddenin devamına yardım eder. Organik madde ise toprağın fiziksel yapısını, su tutma kapasitesini ve havalanmasını düzeltmesi, mikrobiyal aktiviteyi arttırması, bitki besin maddelerini absorbe etmesi vs. gibi daha birçok yönlerden toprak verimliliğine yardımcı olur. Aşılama sureti ile elde edilen, azot kapsamı yüksek yeşil gübre, bu etkileri ile toprak verimliliğinin artmasında ve artan verimliliğin devam etmesinde yarar sağlar.
Aşılama yapılması gereken haller:
Herhangi bir sahaya ekilecek baklagil çeşidi, o sahada daha önceden ekilmemiş ise büyük bir ihtimalle o toprakta ekilecek baklagil çeşidinde nodül yapacak etkili bakteri bulunmamaktadır. Bu nedenle yapılacak aşılama, nodül oluşumuna olanak sağlayacağı için ürünün kalitesinin iyileşmesi ve miktarının artmasında etkili olmaktadır.
Tarladaki herhangi bir baklagil bitkisinin köklerinde az miktarda ve seyrek olarak nodül görülüyorsa, bu durum o tarlada etkili bakterinin yeter derecede bulunmadığı ve eğer nodüller küçük ve bütün kök sistemi üzerinde dağılmış durumda ise bu da nodülasyonun zayıf suşlar tarafından meydana getirilmiş olduğunu gösterir. Bu durumda tohumun etkili bakteri suşu ile aşılanması gereklidir.
Bazı durumlar topraktaki Rhizobium'un yok olmasına neden olurlar. Örneğin, asitlik, kuraklık, fazla nem ve havalanmanın iyi olmaması veya su altında kalma, gibi nedenler yanında kalsiyum, potasyum, fosfor, molibden ve diğer gerekli bitki besin maddelerinin yokluğu gibi faktörlerden herhangi birinin veya birkaçının kısa bir süre için dahi yokluğu veya normal sınırlar içinde bulunmaması zararlı sonuçlar vermektedir. Bu durumda nodül oluşumunu engelleyici fakörün düzeltilerek toprak normal hale getirildikten sonra aşılamanın yapılması yararlı olmaktadır.
Aşılama yapılması gerekmeyen haller:
Belirli bir baklagil çeşidi aynı yerde birkaç yıl veya daha uzun yıllardır üst üste ekiliyorsa ve köklerinde yeterli nodül meydana geliyorsa böyle yerlerde aşılama yapılması gerekmeyebilir. Buna rağmen aşılamanın ucuz, fazla iş gerektirmeyen ve hiç bir zaman zararlı olmayan bir işlem olması nedeni ile tereddütlü hallerde yapılması genellikle çiftçinin yararına olmaktadır.
B2) Baklagil olmayan bitkilerle aktinomiset simbiyozu
Orman ekosistemindeki bir çok bitkinin azot ekonomisi bu yol ile yeterli bir şekilde düzenlenmektedir. Örneğin, Alnus crispa yılda 61,5 kg N ha-1 sağlayabilmektedir. Alnus türünün oluşturduğu nodüller, yaklaşık 5 cm büyüklükte olabilmektedir. Benzer olarak tropik türlerden olan Casuarina timber yılda 58,5 kg N ha-1 sağlayabilmektedir. Detaylı sitolojik incelemeler nodül içinde bulunan ortakçının aktinomiset olduğunu göstermektedir.
Bazı gymnosperm (kabuksuz tohumla, çam türünden bitkiler) familyasından bitkiler de, mavi-yeşil alglerle (muhtemelen Anabaena veya Nostoc ) bir tür ortaklık oluştururlar. Bu şekilde fikse edilen azot, genel dolanım içinde çok önemli değilse de özel ekosistemlerin azot ekonomisi için önemlidir.
B3) Likenler
"Mantar+alg" şeklindeki simbiyozdur. Yaklaşık tüm likenlerin % 8'I mavi-yeşil algleri kapsarlar. Likenlerin azot fiksasyonunda özel bir önemi vardır. Çıplak kayalık yüzeylerin vejetasyon örtüsüne kavuşması, tropik ve subtropiklerdeki yağmur ormanlarının N ekonomileri için önemli rol oynarlar.
ETİKETLER : BAKLAGİLLERDE AŞILAMA NASIL OLUR,TARIMDA AŞILAMANIN ÖNEMİ,TARIMDA NEDEN AŞILAMA,TARIM VE AŞILAMA,TARIM,AŞILAMA,AŞILAMA TARIMI,AŞILAMA NASIL YAPILMALI,TARIMDA AŞILAMANIN FAYDALARI(YARARLARI ),NEDEN AŞILAMA.
HAMMADDELER ANSİKLOPEDİSİ
