MAKALELER / SELÜLOZ POLİMERLER - hammaddeler ansiklopedisi
Selülozik plastikler, ağaç hamuru ve pamuk linterinden elde edilen selülozun birtakım kimyasal değişimlere uğraması neticesinde elde edilirler. Selüloz termoplastik madde olmadığından yumuşamaz. Selülozdan elyaf (rayon), film (selofon) veya diğer termoplastikler yapılabilir.
Ticari alanda kullanılan ilk selüloz türü, selüloid adındaki sentetik termoplastik olup, kimyasal yapısı selüloz nitrattır.
Selüloz Nitrat :
Selülozun nitrolanması ile elde edilir ve bünyesindeki hidrojen miktarı plastikler için genellikle %11’dir. Selüloz nitratın standart yumuşatıcısı komphordur. Su emme özelliği düşük, sert, yanıcı, ısıya ve güneşe dayanıksızdır. Bu maddeden içi oyuk eşyalar yapılabilir. En çok vernik, çimento ve kaplama yapımında kullanılan kimyasal maddelerin imalinde baz olarak kullanılır.
Etil Selüloz :
Alkali selülozun etil klorür ile reaksiyonu sonunda meydana gelir. İyonik olmayan etil selüloz, termoplastik olup bilinen organik çözücülerde çözünür. Reçine özellikleri, plastikleştirici ve oksitlenmeyi önleyici katkılarla iyileştirilebilir. Lak, vernik, mürekkep, yapıştırıcı, elektriksel yalıtkan, boyar ve dolgu maddeleri bağlayıcısı (dolgulu fonograf plakaları, resim çerçeveleri) olarak kullanılır. İyi işlenebilme özelliğine sahiptir. Isıya ve çarpmaya dayanıklı ve gıda alanındaki ürünlerin yapımında kullanılır. Flaş kutuları, yangın söndürücüleri ve elektrikli aletlerin yapımında uygulama alanı bulmaktadır.
Selüloz Triasetat :
Yüksek saflıktaki kimyasal selülozun asetik anhidritle esterleştirilmesiyle elde edilir.
Katalizör olarak sülfürik asit, çözücü olarak ise metilen klorür ve metanol karışımı kullanılır.
Selüloz triasetat filminin yüzeyi pürüzsüz olup optiksel özellikleri iyidir. Suya, yağa, aseton gibi çözücülere ve kıvrılmaya karşı dayanıklıdır. Yıpranmayla çok az değişikliğe uğrar. Isıya karşı direnci fazla olup, dielektrik sabitesi yüksektir. Triasetat kaplamalar ve filmler, katlanabilir, delinebilir, basınçla şekillendirilebilir. Tebrik kartları, fotoğraf albümleri, kılıflar ve görmeye yardımcı aletler yapılır. Bobin, izolasyon ve iletken olmayan parçaların yapımında kullanılır. Hareketli film ses bandı yapımında ve çok parlaklık isteyen ayırma levhası yapımında kullanılır.
Selüloz Asetat, Propiyonat, Bütirat :
Selüloz asetat, triester-selüloz triasetatın bazı asetil gruplarının çıkarılarak hidrolizi neticesinde elde edilir. Propiyonat ve bütirat esterleri, propiyonik asit ve propiyonik anhidrit veya bütirik asit ve butirik anhidridlerin asetik asit ve asetik anhidritlerle yer değiştirmesi ile elde edilir. Sert, sağlam, katı selüloz esterlerinin limitsiz renk özellikleri vardır. Parlak eşyalar, yiyecek ile teması olan ürünlerin ambalajında kullanılır. Asetat selüloz, propiyonat ve butirat asetatdan daha sert yapıya sahiptir. Selüloz ester plastiklerin mekanik özellikleri, akışkanlıkları ile değişir. Propiyanat, butirata göre daha az akışkandır. Hepsi yüksek dielektrik sabitlerine sahip olup, özgül dirençleri ve dağılım faktörleri vardır. Kimyasal dirençleri de aynıdır. Asetat suya ve sulu sıvılara daha az direnç göstermesine karşılık, organik bileşiklere karşı daha çok dayanıklıdır.
Bütirat ve propiyonat levhaların yüzeyleri düzgün, parlak ve sert olup renkleri uzun süre değişmez (kalınlık 0.7-250 mikron). Propiyonat ve bütirat selüloz asetata göre daha kolay işlenebilir. Selüloz levhalar uzun süre bozulmadan depolanabilir. Kalıplama işlemi, bütün klasik ısı ile şekillendirme metodları ile yapılır ve ürün, şeffaf, mat veya yarı şeffaf elde edilebilir. Selüloz asetat propiyonat tabakaları, vakumla basınçla ve diğer mekanik yollarla ve ısı ile şekillendirilir. Uzun levha çekimi yapılabilir. Isı ile üzeri mühürlenebilir, baskı, kabartma yapılabilir. Selüloz asetat levhası, ince alüminyum folyoların üzerini kaplamada kullanılır.
Selüloz asetat, kaliteli oyuncaklar, el aletleri, elektrikli ev aletleri, blister ambalajı, şeffaf ve sert kutular, katlanabilen pencere, akustik band, lens, blendaj malzemesi, gözlük çerçevesi ve mikro film imalinde kullanılır. Selüloz asetat propiyonattan ise, blister ambalajı, koruma gözlüğü, motor örtüleri, flaş türleri, el fırçaları, yüz maskeleri ve direksiyon yapılır.Selüloz asetat bütirat ise duvar perdeleri, oyuncak bant, tavan penceresi, çadır, el aletleri, dolma kalem, direksiyon, kalın reklam panoları yapımında kullanılır.
1.19. NİTRİL REÇİNELERİ
Özellikleri ve Tanımı :
Ana monomeri akrilonitril olan polimerler, nitril reçineler diye isimlendirilir. Bu reçineler yapı özellikleri nedeniyle düşük gaz geçirgenliğine sahip olup, kimyasallara karşı dirençleri oldukça iyidir.
İşlemeTeknolojileri :
Reçineler, kauçukla karıştırıldığında oldukça yüksek gerilme özelliğine sahip olur ve ekstrüzyon, enjeksiyon kalıplama ile işlenebilir ve ısı ile şekillendirilebilir.
Nitril reçinelerin işlenmesi, kısmi erime sıcaklıkları olmayan polimerlerin işleme karakteristiğini taşır.
Bu reçineler, erime sıcaklığında yapışkan olduğu için, işleme sırasında polimere minimum kayma enerjisi uygulanmalıdır.
Kullanım Alanları :
Nitril reçinelerin en önemli kullanım yerleri, yiyecek ve benzeri maddelerin ambalajlama işlemleridir.
Çok önceleri nitriller meşrubat kutularının yapımında geniş olarak kullanılırdı. Fakat, yeni uygulamaya konulan tüzüğe göre, nitriller meşrubat şişeleri yerine esas olarak yiyecek kaketlemesinde ve Amerika’da yiyecek paketlemesinin dışındaki paketlemelerde kullanılmaktadır. Avrupa’da nitril reçineler, meşrubatlar dahil olmak üzere yiyecek ve aynı zamanda yiyecek dışı maddelerin ambalajında kullanılmaktadır.
1.20. POLİFENİLEN SÜLFİD
Özellikleri ve Tanımı :
Polifenilen sülfid kristal halinde bir aromatik polimerdir. Kimyasal yapısı yüksek derecede kristalleşmeye uygundur. Yüksek erime noktasına ve ısıl kararlılığa sahiptir.
İyi kimyasal direnç gösterir ve yanmaya karşı dayanıklıdır. Bu polimer sert olması ve mekanik özelliklerini çok yüksek sıcaklıklarda koruyabilmesi nedeniyle, kalıplama ve kaplama uygulamalarında iyi sonuç verir. Dolgu maddesi olmaksızın, normal sıcaklıkta sert bir madde olup, yüksek gerilme dayanımına sahiptir. Cam elyafı gibi dolgu maddeleri ilavesi ile bu özelliklerde önemli derecede artışlar olur. Çeşitli enjeksiyon kalıplama türleri mevcuttur. %40 cam içeren türü, mekanik ve elektronik uygulamalarında, cam ve mineral içeren türü ise elektriksel uygulamalarda kullanılmaktadır. Boyalı türleri mevcuttur.
İşleme Teknolojileri :
PPS’nin kalıplanması poliolefinlerle benzerlik göstermektedir. Tek farkı, daha yüksek erime ve kalıp derecesine sahip olmasıdır. 315-330°C erime derecesi gereklidir. 120-150°C arasındaki kalıp derecesinde, çok büyük boyutsal kararlılığı olan parçalar üretilebilir ve parlak yüzey sağlanır.65°C. nin altında ise darbe dayanımı yüksek parçalar üretilir. PPS akış ve mekanik özelliklerinde bir değişme olmadan, devamlı olarak işlenebilir.
Kullanım Alanları :
Enjeksiyonla kalıplama reçineleri için en geniş uygulama alanları, elektrik elektronik ve endüstriyel makinalardır.
Ayrıca haberleşmede, bilgisayar parçalarının ve bobinlerin yapımında, yüksek voltaj alanlarında kullanılır.
Mekanik güç, yüksek ısıl kararlılık ve kimyasal direncin gerektiği, su altı aletlerinde; santrifüj, pervane kanadı ve dişli pompaların yapımında kullanılmaktadır.
Bu ürünler, ısıya dayanıklı ve boyutsal kararlılığa sahip olmaları nedeni ile otomotiv sanayinde kullanılır. Söz konusu reçineler, özellikle egzoz gazının aşındırmalarına, etilen glikol ve benzine karşı dayanıklıdır.
El aletlerinde kullanılma nedeni ise ısıya ve aleve karşı dayanıklı olmaları ve renk çeşitlerinin bolluğudur. Söz konusu uygulama alanı ise, saç kurutma makineleri, bakım aletleri ve küçük mutfak aletleridir. PPS tozu elektrostatik kaplamalarda ve besin maddelerinin ambalajında kullanılmaktadır.
1.21. TERMOPLASTİK ELASTOMERLER
Termoplastik elastomerler, diğer termoplastikler gibi vulkanize lastiğe benzeyen maddelerdir. Kimyasal ve fiziksel özellikleri çok iyi olduğu için konvansiyonel termoplastik ekipmanlarının biraz modifikasyonuyla üretilebilirler. Türler, enjeksiyonla kalıplama, ekstrüzyon kalenderleme, vakumla şekillendirme, sıcak damgalama, üflemeyle kalıplama ve eriyik baskıya uygundur. TPE serttir, düşük sıcaklıkta elastik olup, aşınmaya, hava şartlarına, çeşitli çözücülere ve kimyasallara karşı dayanıklıdır.
TPE’ler saf kullanılır, ancak bazı özelliklerini iyileştirmek için silikon, cam elyafı vs. ilave edilir. Belli başlı 4 TPE türü: poliolefin karışımları, stiren blok kopolimeri, kopoliester ve üretan blok kopolimerlerdir.
Poliolefin Karışımları :
Olefinik termoplastiklerin, ucuzluğu ve parça ağırlığını düşüren alçak yoğunlukları tercih edilmelerinin sebebidir. Mekanik özellikleri iyidir. Ozona ve UV ışınına karşı dayanıklı olup, elektriksel özellikleri iyidir. Gerilme dayanımı genelde 1000-2000 psi olup, bazı türlerde ise 3000 psi’ye kadar yükselir.
Çeşitli karışımlarla, en yumuşak conta ve pencere bandından sert otomotiv dış panellerine kadar birçok parça yapılmaktadır. Bükülebilirlik modülü 16000-200000 psi arasındadır. Kullanım sıcaklığı, -40°F kadar düşük ve 200-250°F kadar yüksek olabilir. Zayıf asitlere karşı ve düşük molekül ağırlıklı polar çözgenlere karşı dayanıklıdırlar. Olefinik karışımlar boyanabilir. Olefinik TPE’lerde ana kullanım alanı otomobil endüstrisidir.Dış paneller, parlak bantlar, tampon parçaları gibi dış ve direksiyon simidi kılıfı ve yan cepheler gibi iç uygulamalarda kullanılmaktadır. Mekanik eşyalarda ( Tutucular, yataklar, mühürler ve hortumlar gibi) ve ekstrüzyonla kablo izolasyonunda kullanılmaktadır.
Stiren Blok Kopolimeri :
Stirenik TPE’ler, genellikle polistiren ve polistiren polibütadien, etilen-propilen veya etilenbutilen lastik gibi elastomerden oluşan blok kopolimerlerdir. Diğer TPE türlerine göre daha elastiktir. Gerilme dayanımı 500-2000 psi arasındadır. Servis sıcaklığı -56°C ile -101°C arasındadır. Elektriksel yalıtkanlığı ve dielektrik gücü iyidir. Maliyetleri düşüktür. Aromatik çözücülerde, esterlerde ve ketonlarda erirler ve yağda şişerler. Stirenik elastomerler yağlar, dolgular ve diğer reçinelerle karıştırılarak kullanılır. Şişirerek kalıplama için erime sıcaklığı 150-200°C, enjeksiyon kalıplama için175-190°C’dir. Polietilen tipi burgulu ekstrüzyonda L/D oranları 16-24:1 ve sıkıştırma oranları 2 1/2 - 3 1/2 : 1 ve işleme sıcaklığı 120- 175°C ’dir. Stirenik veya onları içeren karışımlardan ekstrüzyon tekniğiyle tüp hortum, film levha ve kablo yalıtkanı imal edilir. Sıcak eriyen yapıştırıcı olarak yiyecek ve ilaç ambalajında kullanılır. Esnekliği ve aşınmaya karşı dayanımı nedeniyle ayakkabı endüstrisinde kullanılır.
Kopoliester :
Kopoliesterler, genellikle termoplastik poliüretanlarla birlikte sınıflandırılırlar. Bunlar sert, aşınmaya karşı dayanıklı, yüksek darbe dayanımına ve yüksek gerilme dayanımına sahip olup, yırtılmaya karşı dirençlidirler. Hava şartlarına dayanıklılığını arttırmak için katkı maddeleri ilave edilir. Yakıta, yağlara, alifatik ve aromatik çözücülere karşı dirençlidir. Film, levha, tel kaplaması, otomotivde dış panel, hortum, dişli, yarı havalı tekerlek imalinde kullanılır.
Üretan Blok Kopolimerler :
Sertlik, elastikiyet, dayanıklılık, aşınmaya dayanım ve çok emicilik özelliklerinden birkaçı birlikte istenildiğinde, termoplastik üretan elastomerler kullanılır. Ozona, UV ışınlarına, yakıtlara, yağa ve birçok kimyasallara karşı direnci en fazla olanlar, termoplastik elastomerlerdir.
Kullanım sıcaklığı -56 ile 135°C, gerilme dayanımı 2000 ile 7000 psi arasındadır.
Üretan elastomerleri, yoğun olarak otomotiv endüstrisinde dış kısımlarda, otomotivde yeni geliştirilen püskürtmeyle kromajlamada, kablo izolasyonunda, hortumlarda, küçük dişlilerde, sert tekerleklerde, paten tekerleğinde ve kayak ayakkabılarında kullanılır.
1.1.22. ALİL
Özellikleri ve Tanımı :
Esterlerin alil cinsi, alil kökenli olduğundan çoğu kez alil alkol reaksiyonundan oluşur. Mono ve dibazik asitlere bağlı alilesterler, düşük viskoziteli monomer ve termoplastik polimer olarak tanımlanırlar.
Reçineler, yüksek sıcaklık ve yüksek nemde elektriksel özelliklerini korurlar. Destekli kalıplama ürünleri, boyutsal kararlılık, sıcağa ve kimyasallara karşı dirençleri ve darbeye dayanıklılık gibi özelliklerinin iyi olmalarıyla tanınırlar. Reçinenin saflığı, iyonik kirlenme ve metal ilavelerinin aşındırma ihtimalini azaltır. Alevlenmeyi önleyici katkı maddeli alil kaplama bileşikleri mevcuttur. İyileştirme işlemi sırasında alilik monomerler sadece %12 hacimde, prepolimerler ise %1’den daha az büzülürler.
Oda sıcaklığında alilik homopolimerizasyon çok yavaştır ve katalize edilmiş kompozisyonlar, bir yıl veya daha fazla süreyle depolanabilir. Vulkanizasyon oranı 150°C üstündeki sıcaklıklarda artar. Dietilen glikol bis (Alil karbonat) hafif bir malzeme olup, iyi darbe dayanımına, çözülmeye ve aşınmaya karşı iyi bir dirence sahiptir.
Dialilortoftalat ve izoftalatdan elde edilen polimerler, katı, düz zincirli, içten halkalı, tepkime vermeyen, düzenli aralıklarla polimer zinciri boyunca yerleştirilen alilik grupları içeren termoplastik yapılardır.
İşleme Teknolojileri :
Alil reçineler bütün modern termoset teknikleriyle işlenebilir. Mineral cam ve sentetik elyafla takviye edilmiş kalıplama türleri mevcuttur. Kondenzasyondan ziyade ilave metodu ile iyileştirme yapılan reçinelerden, kısa çevrimli kalıplamalarda yüksek nitelikli parçaların enjeksiyonla kalıplama tekniğiyle üretimine uygun bileşikler geliştirilmiştir.
Kullanım Alanları :
Dialilftalik bileşiklerin çoğu, askeri parça kod numarası altında satılır ve uzun vadede yüksek güvenilirliği nedeniyle, farklı çevresel şartları gerektiren önemli elektrik ve elektronik uygulamalarda kullanılır. Önemli bir uygulama alanı, komünikasyondaki elektronik bağlayıcılar, bilgisayar ve hava-gözleme sistemleridir. Ayrıca yalıtkanlar, potansiyometreler ve elektrik devresi tablolarında kullanılır. Dialilftalat bileşikleri, şalter, devre kesicileri, izolasyon standı ve TV bağlıyıcıları gibi elektriksel alanlarda hem alevlenmeyi önleyici ve hem de ark izine dayanıklılık özellikleri açısından geniş uygulama alanı bulur.
Alilik reçineler, cam bezi ve fitile önceden emdirilir ve boru bağlantı kutuları, anten kaportası, uçak ve mermi parçaları vb. alanlarda kullanılır.
Dialilftalat, mobilya ve tahta kaplama dekoratif laminasyonların imalinde geniş çapta kullanılır.
Alil dolgu macunu, seramik ve diğer kompozisyonlarda kullanıldığı kadar, metal dökümlerin vakum emdirilme işleminde de kullanılır. Dialilftalat verniğe benzeyen kaplama, macunlama vb. amaçlar için kullanılır. Son zamanlarda hassas potansiyometrelerde iletici elementleri üretmek için karbonla karıştırılarak kullanılmaktadır.
Prepolimerin katı-serbest akış şekli, erime ve vulkanize özellikleri, toz kaplamada da kullanılmasını sağlar.
Alilik monomerlerin en önemlisi olan dialilftalat, poliesterlerle çapraz bağlanabilir. Halatta, granül ve ön karışım kalıplama bileşiklerinde ve cam elyaf veya dekoratif laminasyonlarda geniş ölçüde kullanılır. Buharlaşma oranının düşüklüğü ve depolama süresinin uzun olması nedeni ile geniş ölçüde elektrik motorlarının kaplanmasında kullanılır. DAP (dialilftalat) buharlaşma oranının düşük olması nedeniyle alil poliesterler, stiren poliesterden daha yüksek sıcaklıkta kaplanabilir ve daha hızlı kalıplama çevrimlerine ulaşabilir.
Birçok imalatçı, dialilftalat poliesterleri tedarik edilebildikleri gibi, eriyen veya eriyik haline getirilebilen dialilftalat da üretebilirler. DAP monomer, katalizleyici olarak poliester püskürtme uygulamalarında yeni kullanım sahası bulmuştur.
1.23. AKRİLİK POLİMERLER
Özellikleri ve Tanımı :
Akrilik plastikler, polimer ve kopolimerin geniş bir dizisini içermektedir. Bu dizi içindeki ana monomerik elamanlar, esterlerin iki ailesi olan akrilatlar ve metakrilatlardır. Akrilik türleri arasında farklılık vardır. Ancak kristal berraklıkları, kimyasallara ve çevre koşullarına karşı dayanıklılıkları gibi özellikleri ve pigmentler, boyayıcılarla uygunlukları açısından birbirlerine benzerler.
Uygulamada akrilat üretimi, propilenin oksitlenmesi aşamasında başlar. Akrilik renksiz levha, şeffaflık açısından düz cam özellikleri gösterir ve ışığın tümünü iletir. Akriliklerin ayrıca, güneş ışığına, çevre koşullarına ve suni ışık kaynaklarına karşı yüksek dayanımları vardır. Özellikle antişok akrilikleri hava şartlarına dayanıklılıkları az olmasına karşın, kolay kolay sararmazlar. Yüzey cilasını, görünüşünü ve fiziksel özelliklerini 4 yıl ışık kaynağına maruz kalmasına karşın korurlar. Yüksek gerilme ve bükülme dayanımları varsa da uzun süre düşük seviyede gerilime maruz kaldığında yüzeyde sır çatlaması olur. Bu nedenle, söz konusu polimere uygulanacak yük 1500 psi’yi geçmemelidir. Kısa sürede uygulanacak daha yüksek gerilme kuvvetinin bir etkisi yoktur. Birçok türler 93°C sıcaklığına kadar kullanılabilirler. Isı altında bükülme sıcaklığı, 73-98°C arasındadır. Tavlama işlemi ile bu değer artırılabilir. Uygun tasarımlanmış şekillerle sertliği artırılabilir. Düz yatay levhada, zamanla kar ağırlığı, buz, su, rüzgar ve hatta desteksiz olduğu zaman kendi ağırlığı şekil bozukluğuna sebep olabilir. Düşük elektriksel özellikleri olan akrilikler yanıcıdır.
İşleme Teknolojileri :
Diğer termoplastiklere uygulanan teknikler, akrilikler için de uygulanır. Akrilik granüller, kalıplanabilir veya ekstrude edilebilir. Enjeksiyonla kalıplamada, tek kat veya ön plastikleştirme, plançek makineleri ve karşı hareketli burgu makineleri kullanılabilir. Formülasyon, makinenin özellikleri, talep tasarımı ve parça ölçüsü gibi faktörler kalıplama şartlarını etkiler. Levha ve profiller, tek veya iki katlı makinelerde ekstrüzyonla yapılabilir. Düz levhalar, ekstrüzyon parçalarının üç merdaneli cila işleminden geçirilmesi ile elde edilir. Kabartma merdanesi ile yüzeye istenilen şekiller verilebilir. Oluk veya diğer şekilleri verme ve kesme işlemleri proses sonunda yapılır.
Kullanım Alanları :
Dahili aydınlatma panolarında, levhalar geniş çapta kullanılır. Diğer büyük kullanım alanı, konstrüksüyon projeleridir. Örneğin: Şekil verilmiş levhadan pano ve sütun korneji, havalandırma ihtiyacını azaltmak için gerekli güneş siperlikleri, yüzme havuzu tecritleri; alışveriş merkezlerinde, restoranlarda, ışıklandırma montajı, ışıklandırılmış tavanlar, lensler, difizör ve siperliklerin yapımında kullanılır.
Otomotiv uygulamalarda, lensler, madalyonlar, isim levhaları, alet panoları ve sinyallerde kullanılır.
Akrilikler ayrıca, müze, sergi ve dükkanlardaki teşhir kabinlerinde ve şeffaf demonstrasyon modellerinde görülürler. Ev işlerinde, yerleştirme dahil, pano ve dekorasyon uygulamalarında, oda ayrımlarında ve mobilyada uygulanır.İyi kalite tuvalet ve küvetler gibi sıhhi donanımların üretiminde cam destekli, yüksek dirençli, levha kullanılır. Mermer hissi veren möble, ısı ayarlı akrilik sıvı ve alaşım destekli iki bileşenden elde edilir.
Darbe dayanımı yüksek kalıplama granülleri, ışıklandırma, sırlama, aydınlık bacası, kubbe ve oyuncak ve duvar kaplamaları yapımında; inşaat uygulamalarında ve transit araçlarında kullanılan akrilik/ PVC alaşım levhaları yapımında kullanılır.
1.24. FLOROPLASTİKLER
Özellikleri ve Tanımı :
Floroplastikler, genel parafin özelliklerini taşıyan ve hidrojenin bir kısmı ya da tamamı florla yer değiştirmiş olan bir polimer ailesidir.
Bu ailedeki maddeler, politetrafloroetilen (PTFE), florlu etilen propilen (FEP), perfloroalkoksi (PFA) reçine, poliklorotrifloro etilen (PCTEF), etilen-klorotrifloroetilen (ECTFE) kopolimer, etilen tetrafloroetilen (ETFE) kopolimer, poliviniliden florür (PVDF) ve polivinilflorür(PFV) dür.
Bu polimer ailesi, benzer performans özelliklerini gösterir. İçerdikleri katkılar sayesinde çeşitli kimyasal ortamlarda ve -200 ile 260°C sıcaklık aralığında bile kullanılabilirler. Elektriksel yalıtkanlık ve yapışmazlık özelliklerini gösterirler.
Birçok floro plastik, bilinen organik çözücülerde çözünmezler. Sıcak asit ve baz gibi kimyasal maddelerden etkilenmezler. Bazıları çok düşük sıcaklıklarda bile kullanılabildikleri gibi 150°C ve daha yüksek sıcaklıklarda mekanik ve elektriksel özellikleri bozulmadan dayanıklı olabilirler.
Bir polimer ailesi olarak, düşük dielektrik sabitine, iyi gerilme dayanımına ve yüksek hacimsel ve yüzeysel dirence sahiptirler. Floroplastiklerden özellikle perflorluların sürtünme katsayısı diğer maddelerden daha düşük olduğundan, bu polimerler, yapışmazlık özelliği gösterirler Bir çok floroplastiklerin oksijen indisleri otuzdan büyüktür. Bu nedenle bu maddelerden yapılan ürünler, yanmayı artırıcı yönde etki göstermedikleri gibi, yakıldıkları zaman alev almazlar.
Kullanım Alanları :
Floroplastiklerin benzer özellikleri, kaplama ve kimyasal proses ekipmanlarında sorunsuz kullanılmalarıdır. Valfler, pompalar, boru ve fitingler, yüksek sıcaklık tel ve kabloların izalosyonları, priz ve bağlantılar, tencere kaplamaları, uçak iç bölümüdeki ateşe dayanıklı laminasyonlar, mekanik mühürler, endüstriyel aletler, çiftlik makineleri ve bisiklet yapımında kullanılmaktadırlar.
1.25. İYONOMER
Özellikleri ve Tanımı :
İyonomerler, iç moleküler yapılarında iyonik çapraz bağ meydana getiren iyonlaşmış karboksil grupları içeren polimerlerdir. İyonomer özellikleri, karboksilik asidin oranı metalik iyonun miktarı ve türüne göre değişiklik gösterir. İyonomer ailesinin en önemli özelliği aşınmaya dayanıklı olmasıdır. Filmlerde delinmeye ve kalıp kısımlarında darbeye karşı dayanımı vardır. İyonomer reçineler, yüksek parlaklık, esneklik, genleşme ve uzama katsayısı ve düşük sıcaklıkta yüksek darbe dayanımı ile tanımlanırlar. Çok sayıdaki çinko iyonomerlerinin iyi dielelektrik özellikleri vardır. Uygun formülasyonlarla hazırlandığında, çevresel baskıyla kırılmaya karşı iyi dayanım gösterirler.
İyonomerler, büyük ölçüde ultraviole ışına veya hava şartlarına maruz kalırsa mekanik ve optik özelliklerini kaybederler. Ateşe karşı dayanıklılık testleri, iyonomerlerin yavaş yanıcılar grubu olduğunu göstermektedir.
Oda sıcaklığında iyonomerlerin çoğu, organik çözücülerde çözünmezler, şişme ve emme güçleri ise azdır. İyonomerlerin suya karşı dayanıklıkları iyi olup, nem geçirgenliği düşüktür. Düşük sıcaklıkta bükülme özelliğine sahiptirler. Isıl genleşme sıcaklığı, 66 psi basınç altında 45-52°C aralığındadır.
İşlemeTeknolojileri :
Sert reçine özelliği gösteren iyonomerler, diğer termoplastik reçineler gibi kullanım sıcaklıklarında, standart enjeksiyon kalıplarında ve ektrüzyon aletlerinde işlenebilir.
Kullanım Alanları :
İyonomer film, işlenmiş etin vakumlu paketlemesinde, sağlamlığı artırıcı ısı mühür (heat seal) katı olarak kullanılmaktadır .
Koekstrude iyonomer, yırtılıp açılan yiyecek ve ecza paketlerinde kullanılır. Koekstrude iyonomer naylon film ise, ısı ile şekillendirme yolu ile imal edilen işlenmiş et veya taze et paketlerinde kullanılır.
İyonomerler, kuvvetli sıcak mühürle gerektiren ilaç paketlemesinde, yiyecek kağıt / folyo / plastik yapıların imalinde, ekstrüzyon kaplaması olarak ayakkabı endüstrisinde, ayakkabı taban ve topuklarında, kutu köşesinde, sayaç parçalarında ve ski botlarının dış kısmının yapımında geniş çapta kullanılmaktadır.
Ayrıca yer paspaslarında, möble üstlerinde, havayla kapanan kapılarda ve otomotiv endüstrisinde vakumlu şekil verilmiş makine parçalarının imalatında kullanılabilir.
HAMMADDELER ANSİKLOPEDİSİ
